İsrail ordusunun Gazze Şeridi’nin orta kesimindeki Nusayrat Mülteci Kampı’nda yerlerinden edilen Filistinlilerin sığındığı Birleşmiş Milletler Yakın Doğu’daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı’na (UNRWA) ait okula düzenlediği saldırıda da ABD yapımı bir bomba kullandığı ortaya çıktı. İsrail’in okula düzenlediği saldırıda 14’ü çocuk, dokuzu kadın olmak üzere 40 kişinin hayatını kaybettiği açıklanmıştı.
ABD merkezli CNN International’a konuşan uzmanlar da İsrail’in 26 Mayıs’ta Refah kentinde yerinden edilmiş Filistinlilerin kaldığı çadırlara düzenlediği, en az 45 Filistinlinin hayatını kaybettiği saldırılarda ABD yapımı GBU-39 küçük çaplı bomba kullandığını bildirmişti. ABD’nin The New York Times (NYT) gazetesi, okula düzenlenen saldırıda da aynı bombanın kullanıldığını aktardı. Lara Jakes’in haberinde, söz konusu hassas güdümlü bombanın ‘ideal olarak sivil kayıpları sınırlandırdığı’ iddia edildi.
‘BU, SİVİLLERİ ÖLDÜRMEDİĞİNİZ ANLAMINA GELMİYOR’
Gazeteye konu hakkında açıklamada bulunan iki silah uzmanı, İsrail’in bu yılın başından bu yana bu bombaların kullanımını artırmış gibi göründüğünü anlattı. Paylaşılan bilgilere göre, İsrail’in Gazze’ye saldırılarının başladığı ekim sonrası dönemde, İsrail bu bombaları hava saldırılarının sadece yüzde 10’unda kullanıyordu. Uluslararası Af Örgütü’nden silah uzmanı Brian Castner, “Durum şu ki; daha küçük bir silah kullanmak ya da hassas güdümlü bir silah bile kullanmak sivilleri öldürmediğiniz anlamına gelmiyor ya da tüm saldırılarınızın birdenbire yasal olduğu anlamına gelmiyor” değerlendirmesinde bulundu.
NYT’nin yorumuna göre, İsrail, ABD’deki Joe Biden yönetiminin de ‘teşvikiyle’ saldırı stratejisini ‘daha düşük yoğunluklu operasyonlar ve hedef gözeten baskınlar’ yönünde değiştirdi ve ‘şu anda GBU-39 bombasına daha fazla güveniyor’. 16 kilosu patlayıcılar olmak üzere yaklaşık 113 kilogram ağırlığında olan bu bombalar, savaş uçaklarından atılıyor.
‘BU, KULLANILAN MÜHİMMATTAKİ DEĞİŞİMİ DE AÇIKLIYOR’
Demokrasileri Savunma Vakfı’ndan askeri analist Ryan Brobst’a göre, silah kullanımındaki söz konusu değişim ocak ya da şubat ayında başlamış gibi görünüyor. Brobst, bu durumun, ‘olasılıkla kullanılan mühimmattaki değişimi de açıkladığını’ söyledi.
Geçen ay, Gazze Şeridi’nin kuzeyindeki Cibaliya’daki bir okulda patlamamış bir GBU-39 bombası bulunmuştu. Aynı bombanın bir parçasına, 13 Mayıs’ta Nusayrat Mülteci Kampı’nda 30 kişinin öldürüldüğü bir aile evi ve okula düzenlenen saldırı sonrasında da rastlanmıştı. Nisan ayında, Gazze Şeridi’nin güneyindeki Refah kentinde İsrail’in saldırılarının hedefi olan konutların dışında da GBU-39 bombasının kalıntıları bulunmuştu. The New York Times’a göre, bombaların bu kadar fazla bölgede bulunmuş olması, uzmanların bu silahların kullanımına ilişkin yaptığı tahminlerin yalnızca bir parçasını teşkil ediyor. Pek çok analiste göre, İsrail, GBU-39’ların kullanımını ciddi anlamda artırmış durumda.
İLK DEFA, 24 EKİM’DE HAN YUNUS’TA KULLANILDI
İsrailli askeri yetkililer, Gazze Şeridi’ndeki silahla ilgili sorulara yanıt vermezken, gazeteye yapılan yazılı bir açıklamada, ‘hedef tipi ve operasyon koşulları izin verdiğinde, İsrail Savunma Kuvvetleri’nin (IDF) daha hafif mühimmat kullanmayı tercih ettiği’ savunuldu. IDF’nin açıklamasında, mühimmat seçiminde ‘çevrenin de hesaba katıldığı ve sivil nüfusa yönelik zararın mümkün olduğunca azaltıldığı’ iddia edildi.
NYT’nin değerlendirmesine göre, İsrail’in Gazze’ye saldırılarında bilinen ilk GBU-39 bombası kullanımı, 24 Ekim 2023’te Han Yunus’ta görülmüştü. Gazeteye konuşan bir uzman, iki ailenin evlerinin bu bombalardan dördü ile hedef alındığını anlattı. Öte yandan, İsrail’in bu bombaları 2008’den bu yana Gazze, Suriye ve Lübnan’da kullandığı biliniyor.
(DIŞ HABERLER SERVİSİ)
