Doç. Dr. Şenkaya’dan Bursa için deprem uyarısı: İki ilçeyi işaret etti, “Hasar büyük olur” dedi

Bursa Uludağ Üniversitesi (BUÜ) İnşaat Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Mustafa Şenkaya, Marmara’da 7 büyüklüğünde deprem gerçekleşme olasılığının yüzde 50’lere yaklaştığını belirterek, Bursa kent merkezi ile Gemlik ve Mudanya ilçelerinin zemin yapısının ve mevcut yapı stokunun, olası bir depremde daha fazla hasara yol açabileceğini söyledi. Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat depremlerinin ardından talebin arttığı karot testine ise 2 yıl sonra başvuran kalmadı. 

Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından ülke genelinde bina dayanıklılık testi başvuruları bir kez daha artarken, talepler ise zaman geçtikçe azaldı. ‘Evim depremde yıkılır mı?’, ‘Binam sağlam mı?’ sorularına yanıt arayanlar, Deprem Dayanıklılık Testi yapan belediyeler, lisanslı mühendislik firmaları ve üniversitelerin kapısını çaldı. Zaman geçtikçe talepler azalırken, depremin üzerinden geçen 2 yılda ise başvuran da kalmadı. Depremden sonraki ilk 4 aylık süreçte, Bursa Uludağ Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü’ne de 300’ü aşkın kişi, karot testi yaptırmak için başvurdu. Ancak bu kişilerden hiçbirisi oturdukları binalarda inceleme yapılabilmesi için gerekli olan işlemleri tamamlamadı. Depremin 4’üncü ayından sonra müracaat eden de olmadı.

“Maddi koşulları sağlayamıyorlar”

Bursa’da 27 Ocak’ta meydana gelen 4.1 büyüklüğündeki deprem ve Ege Denizi’ndeki deprem fırtınasının, vatandaşların, oturdukları binaların sağlamlığını yeniden sorgulamasına neden olduğunu ancak karot testi başvurularının sonuçlanmamasının başlıca nedeninin ekonomik yetersizlik olduğunu söyleyen Bursa Uludağ Üniversitesi (BUÜ) İnşaat Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Mustafa Şenkaya, “Özelde Bursa ilinde de birçok karot testi talebi geldi. Ancak tabii ki, halkımız süreci öğrendiğinde, yani deprem performans analizi yapılmasıyla beraber, işin resmiyete gireceğini bilmesiyle, gerekli önlemleri alabilecek maddi koşullar sağlanamayabiliyor. Dolayısıyla gelen taleplerin birçoğu gerçekleştirilemiyor. Bizim yapmamız gereken sadece yıl dönümlerinde değil, her an bu deprem konusunu, deprem tehlikesini aklımızda tutmamız, yaşatmamız ve önlem almamız gerekiyor” diye konuştu.

“Yerinde güçlendirme yapmalıyız”

Yapı güvenliği ile ilgili farkındalığın her zaman gündemde tutulması gerektiğini vurgulayan Doç. Dr. Şenkaya, yerel yönetimlerin, alınması gereken önlemleri konuşmak yerine, uygulamaya geçmek için daha proaktif bir yaklaşım benimsemeleri gerektiğine dikkat çekip, zaman ve maliyet açısından değerlendirildiğinde, kentsel dönüşüm kısa vadede uygulanamayacağı için, yerinde dönüşüm ve güçlendirme yapılması gerektiğini belirtti.

6 Şubat depremlerini hatırlatarak, yerinde güçlendirme yapılan 3 binadan 2’sinin ayakta kaldığına dikkat çeken Mustafa Şenkaya, şunları söyledi:

“Önlemler konusunda tabii en fazla bilinen kentsel dönüşüm var. Ancak Marmara Bölgesi’ndeki iller büyük yapı stoklarını ve büyük nüfusları içerdiği için, belki kentsel dönüşüm maliyetli ya da hızlı olamayabilir. Bizim çünkü hızlı hareket etmemiz gerekiyor. Dolayısıyla aslında hem bir zemin hem de yapı stokunu analiz ederek, yerinde güçlendirmeler çok önemli bir seçenek olabilir. Çünkü biz Maraş depremlerinden biliyoruz ki yerinde yapılmış güçlendirmeler, yapıyı ayakta tutuyor ya da yapının içindeki vatandaşlarımızı sağ çıkaracak kadar hasar alabiliyor. Dolayısıyla biz yerinde güçlendirmeyi de düşünmemiz gereken dönemlere denk geliyoruz. Bundan 10 sene önce konuşmuş olsaydık, planlı bir kentsel dönüşümü yapma olasılığımız daha yüksekti. Ancak şu anda kentsel dönüşüm artı yerinde güçlendirmeyi konuşacağımız zamanlara denk geldik.”

“Hatay ile Bursa arasında benzerlik var”

Marmara’da 7 büyüklüğünde deprem gerçekleşme olasılığının, yüzde 50’lere yaklaştığını ifade eden Doç. Dr. Şenkaya, Hatay ve Bursa’nın zemin özellikleri, yapı stoku ve tarihi yapılar bakımından benzerlik gösterdiğini ve 2 şehir arasında önemli bir paralellik bulunduğunu söyleyerek, kent merkezi ile özellikle Gemlik ve Mudanya ilçelerinin zemin yapısının ve mevcut yapı stokunun, olası bir depremde daha fazla hasara yol açabileceğini vurguladı.

Şenkaya, şunları söyledi:

“Her an yanı başımızda gerçekleşecek 7 veya üstü depremde, Bursa, Gemlik ve Mudanya ne yazık ki üzülecektir. Bursa kent merkezi, Gemlik ve Mudanya’nın zemin özellikleri, yapı stoku, ne yazık ki halihazırda deprem etkililiğini büyüterek, yapıya etki ettirme şeklinde bir özelliği var. Bunun en çarpıcı örneğini de aslında biz Maraş depremlerinde Hatay’da görüyoruz. Hatay gerek yer özellikleri, gerek yapı stoku, gerek tarihi açısından Bursa ile benzerlik içeriyor. Zaten Hatay ile Bursa arasında deprem tehlikesi, benzerliği de var. Dolayısıyla Hatay’da görmüş olduğumuz acıları yaşamamak adına, Bursa’da artık bu saydığım üç yer öncelikli olarak, bütün ilçe merkezlerinde daha proaktif, daha önlemleri konuştuğumuz değil, önlemleri aldığımız zamanlara denk geldik.” (DHA)